Diz Protezi Ameliyatı

Diz Protezi Ameliyatı Nedir?

Diz protezi ameliyatı, ayrıca diz artroplastisi olarak da bilinir, hasar görmüş veya aşınmış diz ekleminin yapay bir bileşenle (protez) değiştirildiği cerrahi bir müdahaledir. Bu tür bir ameliyat genellikle, ilerlemiş osteoartrit veya romatoid artrit nedeniyle dizde ciddi aşınma ve hasar oluşan kişilere önerilir. Bunun yanı sıra, dizde onarılamayan kıkırdak ya da bağ yaralanmaları sonucu ciddi hasar meydana gelen hastalar da bu ameliyatın adayları arasında yer alabilir. Bu operasyon, hastaların ağrılarını hafifletmeye ve hareket kabiliyetlerini artırmaya yardımcı olabilir.

Diz Protezi Ameliyat Yöntemleri Nelerdir?

Diz ağrısı yaşayan birçok kişi, ilaçlar ve diğer tedavi yöntemleriyle rahatlama bulamadığında, diz protezi ameliyatını düşünebilir. Bu ameliyatın uygulandığı yöntemler hastanın durumuna, dizdeki hasarın yerine ve genişliğine göre değişiklik gösterebilir. İşte bazı yaygın diz protezi ameliyat yöntemleri:

1. Total Diz Protezi (TDP): İleri seviye osteoartrit vakalarında sıkça tercih edilen bu yöntem, dizin tüm bölümlerinin plastik ve metal implantlarla değiştirilmesini içerir. Çoğu total diz protezi, 10 yıl ve üzeri bir süre boyunca etkili olup, bazıları 20 yıl ve üzeri bir süreyle fonksiyon görebilir. Bu yöntemle ameliyat edilen hastaların büyük bir kısmı, postoperatif dönemde ağrılarında belirgin bir azalma rapor eder.
2. Kısmi Diz Protezi: Total diz protezinin aksine, bu yöntem sadece dizin hasar görmüş bölümünün değiştirilmesini içerir. Kısmi diz protezi, hastanın sadece dizin belirli bir bölümünde hasar olduğu durumlarda önerilir ve bu sayede daha hızlı bir iyileşme süreci sunar.
3. Patellofemoral Artroplasti: Bu prosedürde sadece diz kapağı ve femurun troklear yüzeyi değiştirilir. Bu ameliyat, daha küçük kesikler gerektirir ve daha hızlı iyileşme sunar. Ancak bu tür bir protezin ömrü genellikle kısıtlıdır ve hastanın ilerleyen dönemde total bir diz protezine ihtiyaç duyması olasıdır.

Ameliyat genellikle spinal veya genel anestezi altında yapılır. Cerrahi sırasında, diz ekleminin hasarlı kısımları çıkarılır ve yerine protez yerleştirilir. Eklemin etrafındaki dokular da uygun şekilde ayarlanır. Yapılan kesikler dikişlerle kapatılır ve ameliyat sonrası iyileşmeyi desteklemek için çeşitli tedavi yönergeleri uygulanır.

Hastalara, olası enfeksiyonları engellemek amacıyla genellikle antibiyotik tedavisi verilir. Ayrıca, kan pıhtılaşmasını önlemek için ilaç tedavisi de reçete edilebilir. Cerrahi sonrası dönemde, bacak kaslarını güçlendirmek ve kan akışını artırmak amacıyla birtakım fiziksel terapi egzersizleri önerilir.

Minimal İnvaziv Kısmi ve Tam Diz Protezi Nedir?

Minimal invaziv cerrahi, daha küçük kesiklerle gerçekleştirilen ve geleneksel açık cerrahiye göre daha az doku hasarına yol açan bir yaklaşımdır. Minimal invaziv kısmi veya total diz protezi ameliyatları, bu felsefenin diz protezi prosedürlerine uygulandığı yöntemlerdir.

Bu tür ameliyatlar, klasik ameliyatlara göre dizde daha az doku zedelenmesine yol açar. Bunun sonucunda hastalar genellikle daha az postoperatif ağrı hissederler, hastane yatış süreleri kısalmış olabilir ve genel iyileşme süreleri daha hızlıdır. Ayrıca, minimal invaziv yaklaşımın, daha estetik sonuçlarla daha az yara izi bıraktığı da gözlemlenmiştir.

Minimal invaziv diz protezi için en uygun olan hastalar genellikle şunlardır:

• Hafif ila orta derecede diz deformitesi bulunanlar.
• İdeal kilo aralığında veya hafif kilolu olanlar.
• Diğer ciddi sağlık problemleri olmayanlar.
• Ameliyat sonrası rehabilitasyon ve fizik tedavi süreçlerine aktif olarak katılmaya istekli olanlar.

Bu yaklaşım, hastanın daha hızlı bir şekilde normal aktivitelere dönmesini ve ameliyat sonrası yaşam kalitesinin daha çabuk artmasını sağlar. Ancak her hasta için uygun olmadığı için doktorunuzla bu ameliyatın sizin için en iyi seçenek olup olmadığını görüşmelisiniz.

Diz Protezi İçin Uygun Aday Mısınız?

Diz protezi ameliyatının sizin için uygun olup olmadığını anlamak için, cerrahınız genel sağlığınızdan, ağrınızın şiddetine, yaşam kalitenizdeki düşüşe kadar bir dizi faktöre bakar. Eğer aşağıdaki durumlar sizin için geçerliyse, diz protezi ameliyatı bir seçenek olabilir:

• Günlük yaşamınızda, basit hareketlerde bile dayanılmaz ağrı hissediyorsanız.
• Dizde sınırlı hareket kabiliyeti ya da sürekli bir zayıflık varsa.
• Fizik tedavi, ilaç tedavisi gibi cerrahi olmayan yöntemlerle belirtilerinizde iyileşme görmüyorsanız.
• Radyolojik tetkikler sonucu diz ekleminizde ileri derecede artrit veya diğer bozukluklar tespit edilmişse.

Özellikle ileri seviyede osteoartrit teşhisi konulmuş hastalar için, diz protezi ameliyatı etkili bir çözüm yolu olabilir. Bu tür bir ameliyat, özellikle konservatif tedavi yöntemlerine yanıt alınamadığında, hastaların yaşam kalitesini artırmak adına başvurulan bir yöntemdir. Ancak her ameliyatın riskleri olduğu gibi, diz protezi ameliyatının da bazı riskleri vardır. Bu nedenle bu tür bir ameliyatı düşünüyorsanız, potansiyel avantajları ve riskleri tam olarak anlamak için uzman bir ortopedi cerrahıyla kapsamlı bir görüşme yapmalısınız.

Diz Protezi Ameliyatından Sonra Ne Beklenmeli?

Diz protezi ameliyatından sonra yaşanacak deneyim, genellikle cerrahi prosedürünün ve hastanın genel sağlığının karmaşıklığına bağlıdır. Ancak genel bir bakışla, ameliyat sonrası sürecin nasıl olabileceğine dair aşağıda bir özet bulabilirsiniz:

Diz protezi ameliyatı genellikle 1-2 saat arasında tamamlanır. Ameliyat sonrası, genellikle hastalar 2-3 gün boyunca hastanede kalırlar. Modern ağrı yönetimi teknikleri, hastaların ameliyat sonrası erken dönemde fizik tedaviye başlamalarına olanak tanır. Hastalar, genellikle hastanede kaldıkları kısa süre zarfında bir yürüme aracı (örn. bir baston) yardımıyla hareket edebilir hale gelirler.

Tam olarak kuvvetinizi ve hareket kabiliyetinizi geri kazanmanız birkaç ay alabilir, fakat birçok hasta bu sürenin sonunda normal, darbesiz fiziksel aktivitelere, örneğin yürüyüş yapmaya veya bisiklete binmeye, başlayabilir.

Cerrahınız ve fizyoterapistiniz, iyileşme sürecinizi en üst düzeye çıkarmak için özel bir rehabilitasyon programı tasarlar. Bu programın detaylarına uymanız, ameliyatın sonuçlarının başarılı olma olasılığını artırır. İlk haftalarda, dengenizi sağlamak ve destek almak için koltuk değnekleri veya baston kullanmanız gerekebilir. Ameliyatın üzerinden 6 hafta geçtikten sonra birçok kişi, günlük yaşantısına, araba kullanma da dahil olmak üzere, geri dönebilir.

Cerrahınız, genellikle ameliyat sonrası 2 ila 6 hafta arasında sizi kontrol etmek için bir takip randevusu ayarlar. Bu randevu, iyileşme sürecinizi değerlendirmek ve herhangi bir komplikasyonun erken teşhisini yapmak için önemlidir. Uzun vadede, yapay diz ekleminizin performansını izlemek için düzenli kontroller önerilebilir. Her ne kadar nadir de olsa, komplikasyonlar ortaya çıkarsa, yapay diz ekleminizin değiştirilmesi gerekebilir.