Hazırlık
Diz Protezi Ameliyatı Nasıl Yapılır ? Bütün ameliyatlar öncesinde iyi bir hazırlık süreci ile başlar. Hastanın kan şekeri düzeyi, tansiyonu, varsa kan değerindeki düşüklükler değerlendirilir. Diz protezi ameliyatları acil ameliyat grubunda olmadığından hastalar ameliyat öncesinde varsa ek hastalıkları açısından tedavilerini almalıdırlar. Beraberinde kullandıkları ilaçlar ameliyat olmasına ya da anestezi almalarına engel ise düzenlenirler. Vücudunda aktif bir enfeksiyon varsa(idrar yolu enfeksiyonu, üst solunum yolu enfeksiyonu, diş apsesi gibi) tedavilerini alırlar. Diz protezi ameliyatları tek taraflı ya da çift taraflı olarak yapılabilmektedir. Ameliyatın iki taraflı yapılmasının hasta için ek bir risk taşıyıp taşımayacağı değerlendirilir. Bu kontroller sağlandıktan sonra anestezi hekimi ile görüşme yapılır. Anestezi hekimi, ameliyatı yapacak olan cerrah ve hastanın da katılımı ile ameliyatta tercih edilecek anestezi yöntemi belirlenir. Tercihen spinal/epidural(belden uyuşturma) ile ya da genel anestezi altında ameliyatın yapılması planlanır.
Hasta odasından henüz çıkarken veya ameliyathaneye girildiğinde sizi sakinleştirebilmeniz ve stresinizi daha iyi yönetebilmeniz için ilaç uygulamaları yapılacaktır. Ameliyat başlamadan önce, ameliyat sırasında rahat ve ağrısız olmanızı sağlamak için sakinleştirici ilaçlardan sonra anestezi süreci başlar.
Ameliyathane Süreci
Ameliyat salonuna alındığınızda öncelikle hayati fonksiyonlarınızın takibi için kalp ritminiz, tansiyonunuz gözleme alınır. Sonrasında planlanan anestezi tercihine göre anestezi ekibince uygulamanız yapılır.
Diz protezi ameliyatları ameliyat masasında hasta düz yatarken yapılmaktadır. Bacaklarınıza turnike dediğimiz kanamayı önleyici cihazlar takılır. Bazı hallerde cerrrahın da tercihine bağlı olarak turnikesiz diz protezi uygulamaları da yapılabilmektedir. Antibiyotik uygulaması ve kanamayı azaltıcı ilaç uygulaması yine bu aşamada yapılmaktadır. Sonrasında cerrahi alan temizlenir ve örtülür.
Yaklaşık olarak 10-12 cm kadar diz önüne bir cerrahi kesi yapılır. Diz ekleminin hasarlı veya yıpranmış kısımları çıkarılır. Bu aşamada total diz protezi ameliyatlarında önçapraz bağ rutin olarak kesilir, arka çapraz bağ ise planlanan protezin dizaynına göre kesilir ya da yerinde bırakılır. Ameliyat sırasında hasarlanan dokular ve kıkırdaklar çıkartıldıktan sonra dizdeki oluşan boşluğa uygun boyutlarda diz protezi seçilir. Diz protezi yerleştirilmeden önce deneme protezlerle uygun bağ dengesi sağlanıp sağlanmadığı, diz kapağının olağan yerinde hareket edip etmediği ve eklem hareketlerinin rahat olup olmadığı kontrol edilir. Diz protezinin yapay bileşenleri hazırlanan kemik yüzeylerine dikkatlice konumlandırılır ve sabitlenir. Bu bileşenler tipik olarak doğal diz ekleminin işlevini taklit edecek şekilde tasarlanmış olan materyallerdir.
Diz protezi uyluk kemiğine adapte edilen bir yüzey, kaval kemiğine adapte edilen bir yüzey ve iki yüzey arasındaki ara yüzey denilen parçadan oluşmak üzere 3 adet parça içermektedir. Eğer beraberinde diz kapağının arka kısmında da aşınma çok belirginse buraya da ek bir yüzey yerleştirilebilmektedir. Diz protezindeki parçalar kemiğe genellikle kemik çimentosu dediğimiz madde ile yerleştirilse de çimentosuz protez dizaynları da mevcuttur.
Protez yerine oturduğunda ve düzgün bir şekilde çalıştığında önce ameliyat esnasında açılan kas ve yumuşak dokular iç dikişler ile sıkıcıa dikilir ve cerrahi kesi dikiş veya zımba ile kapatılır.
Ameliyattan Hemen Sonrası
Ameliyattan sonra anestezi ekibinin durumunuzu izleyeceği bir iyileşme odasına götürüleceksiniz. Burada hayati değerlerinizin takibi yapılacak, eğer ağrınız varsa kontrol altına alınacak, ameliyat salonunun soğukluğu nedeni ile bu bölümde hastalara ısıtma sağlanacaktır. Yeterli takip yapıldıktan sonra hasta takibinin yapılacağı servise transfer edilecektir.
Ameliyat Sonrası Bakım
Sağlık ekibiniz, ameliyattan sonra ağrı yönetimi, yara bakımı ve iyileşmenize yardımcı olacak egzersizler de dahil olmak üzere dizinizin bakımı konusunda talimatlar verecektir. Fizik tedavi ve rehabilitasyon, dizinizin gücünü, esnekliğini ve işlevini geri kazanmasına yardımcı olmak için iyileşme sürecinizin önemli bir parçası olacaktır. Diz protezi ameliyatları sonrasında hastaların tolerasyon durumuna göre hemen aynı günün akşamına veya bir sonraki günün sabahına ayağa kaldırılıp yürütülmektedir.
Diz protezi ameliyatı birçok hastanın hareketliliğini ve yaşam kalitesini önemli ölçüde artırabilse de tüm ameliyatların risk taşıdığını anlamak ve bu durumu hastalara detaylıca anlatmak önemlidir. Diz protezi ameliyatının potansiyel riskleri enfeksiyon, kan pıhtılaşması, sinir hasarı ve implant başarısızlığını içerir. Bununla birlikte, uygun adaylar için ağrının azalması ve gündelik işlevin iyileştirilmesinin faydaları bu risklerden daha ağır basmaktadır.
Sonuç olarak diz protezi ameliyatı ciddi diz artriti(kireçlenmesi) veya hasarı olan kişiler için oldukça etkili bir tedavi seçeneğidir. Cerrahi süreci anlayarak ve sağlık ekibinizle yakın işbirliği içinde çalışarak başarılı bir iyileşme ve aktif bir yaşam tarzına dönüş yolunda sağlıklı adımlar atabilirsiniz.